Psylocybina – wierzchołek góry lodowej

Armillaria ostoyae – Największy organizm na Ziemi

Gdybyście mieli okazję występować kiedyś w teleturnieju i usłyszycie pytanie o największy organizm na ziemi, to nie dajcie się zwieść, to nie 1000 letnia sekwoja, ani wieloryb, tylko opieńka ciemna! w 2001 roku badacze w Oregonie (USA) przypadkiem wpadli na ten trop, kiedy okazało się, że drzewa, które masowo chorowały na “opieńkową zgniliznę korzeni”, są zainfekowane przez ten sam organizm.

Badania genetyczne to potwierdziły. Tym samym szacuje się, że opieńka ciemna w Górach błękitnych waży około 605 ton, rośnie na powierzchni 8,9 km², a jej wiek szacuje się nawet na 8000 lat!

Ophiocordyceps unilateralis – Grzyb zombie!

Koncepcja o pladze zamieniającej ludzi w krwiożercze bestie, żywiących się mózgami swoich sąsiadów, znana jest w popkulturze od dawna i jest całkowitą fikcją. 

Czy aby na pewno? W Lasach tropikalnych istnieje grzyb z rodzaju “maczużnik”, którego zarodniki infekują układ nerwowy tamtejszych mrówek, po czym zmuszają je do wejścia na drzewo, wgryzienie się w liścia i doprowadzają do śmierci mrówki… Następnie grzyb wyrasta z jej ciała, tworząc kolejne zarodniki, a cykl się zamyka.

Grzyb ten został gwiazdą “The Last of Us” i na szczęście w realnym świecie nie jest groźny dla ludzi – do swojego rozwoju wymaga wiele niższej temperatury niż ta, która występuje w ciele człowieka. No chyba, że kiedyś zmutuje…

Bardziej szczegółowe informacje na temat tego niesamowitego grzyba można przeczytać na stronie pod tym linkiem.

Mycena lux-coeli – Bioluminescencyjny grzyb

Mycena lux-coeli, co znaczy „Światło niebios”, to bioluminescencyjny grzyb odkryty na japońskiej wyspie Hachijō-jima, znany z emitowania zielonkawego światła w ciemnych, wilgotnych lasach. Świeci dzięki reakcji chemicznej z udziałem lucyferyny i lucyferazy – podobnie jak świetliki.

Choć dokładna funkcja tego zjawiska nie jest pewna, przypuszcza się, że może ono przyciągać owady pomagające w rozsiewaniu zarodników. Grzyb ten stał się lokalną atrakcją i inspiracją dla badań nad naturalnymi źródłami światła.

Fomitiporia ellipsoidea – Grzyb o najcięższym owocniku

Chociaż wspomniana wcześniej opieńka charakteryzuje się sporą wagą, to mamy w podobnej kategorii jeszcze jednego rekordzistę. Odkryty w Chinach grzyb posiada owocnik o długości nawet 10 metrów i masie dochodzącej do 500 kg!

Główna różnica polega właśnie na tym, że opieńka rośnie pod ziemią i jej waga nie wynika z wielkości owocników. Z pewnością wielu pasjonatów grzybobrania marzy o znalezieniu półtonowego prawdziwka lub trufli…

Clathrus archeri – „Diabelskie palce”

Jest to jeden z najbardziej niezwykłych i upiornych grzybów świata. Wyrasta z podziemnego „jaja”, z którego rozwijają się długie, czerwone ramiona przypominające rozkładające się palce lub macki – często pokryte ciemnym, śluzowatym nalotem. Ten wygląd w połączeniu z intensywnym zapachem gnijącego mięsa sprawia, że grzyb łatwo pomylić z czymś martwym.

Zapach ten nie jest przypadkowy – ma za zadanie przyciągać padlinożerne muchy, które siadając na powierzchni grzyba, zbierają zarodniki i roznoszą je dalej, wspomagając jego rozmnażanie. Clathrus archeri pochodzi z Australii i Tasmanii, ale w XX wieku został przypadkowo zawleczony do Europy – obecnie występuje m.in. we Francji, Niemczech i Polsce.

Choć wygląda groźnie, nie jest trujący, ale z uwagi na odrażający zapach nie znajduje zastosowania kulinarnego.

Pestalotiopsis microspora – Grzyb „zjadający” plastik

Lasy deszczowe skrywają więcej niezwykłych organizmów. Jednym z nich jest grzyb który potrafi rozkładać plastik poliuretan – jeden z najtrudniejszych do utylizacji tworzyw sztucznych.Dodatkowo grzyb ten potrafi tego dokonać nawet w warunkach beztlenowych, co czyni go naprawdę obiecującym kandydatem do wykorzystania go w zamkniętych systemach składowania odpadów.

Muchomor czerwony i berserkerzy – nordycka furia z lasu

W legendach nordyckich berserkerzy to wojownicy wpadali w trans bojowy, stając się niemal niepokonani – odporni na ból, dzicy jak zwierzęta. Jedna z hipotez sugeruje, że ich szał bojowy mógł być wywoływany przez psychoaktywne substancje, a wśród nich często wymienia się wywar z muchomora czerwonego (Amanita muscaria).

Muchomor czerwony zawiera związki psychoaktywne, głównie muskarynę, kwas ibotenowy i muscymol, które w odpowiednich dawkach mogą wywoływać halucynacje, euforię, dezorientację i pobudzenie. Zgodnie z niektórymi interpretacjami, berserkerzy mogli spożywać napar z tego grzyba przed walką, by wprowadzić się w stan szału bojowego (berserkergangr) – co czyniło ich nieobliczalnymi i przerażającymi przeciwnikami.

Nie ma jednak twardych dowodów na to, że rzeczywiście używali muchomora – Mimo to, pozostaje on jedną z najczęściej przywoływanych substancji związanych z mitycznymi wojownikami Północy.

Świat grzybów może skrywać więcej tajemnic

Jak widać świat grzybów skrywa wiele ciekawych, ale czasem i mrocznych tajemnic. Różnorodność grzybów, ich wyglądu morfologicznego i taktyk przetrwania jest niezwykle imponująca, a niejednokrotnie ich charakterystyka stała się inspiracją dla artystów, scenopisarzy czy twórców legend. Kto wie, ile jeszcze nieodkrytych sekretów skrywa przed nami tajemniczy świat grzybów?

literatura:

https://www.scientificamerican.com/article/strange-but-true-largest-organism-is-fungus/

https://bmcecol.biomedcentral.com/articles/10.1186/1472-6785-11-13

https://english.kyodonews.net/news/2019/05/0fdaaf72590e-luminous-mushrooms-in-western-japan-woods-create-magical-tmosphere.html

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1878614611001139

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3165411/